تاشقى پېرېۋوت سودا بازىرىنىڭ تەۋرىنىشى ئىقتىسادىي سانلىق مەلۇماتلار بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك. ئىقتىسادىي سانلىق مەلۇمات مەبلەغ سالغۇچىلارنىڭ يەر شارىۋى ئىقتىسادىي ئەھۋالنى چۈشىنىشى، كەلگۈسى تاشقى پېرېۋوت بازىرىنىڭ يۈزلىنىشىنى مۆلچەرلىشىدىكى مۇھىم قورال. تۆۋەندىكىسى ئەڭ تەسىر كۈچكە ئىگە ئىقتىسادىي سانلىق مەلۇماتلار بولۇپ، ئۇلار تاشقى پېرېۋوت بازىرىنىڭ يۈزلىنىشىدە مۇھىم رول ئوينايدۇ.
1. ئىچكى ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي قىممىتى (GDP):
بىر دۆلەتنىڭ ئىقتىسادىي پائالىيىتىنىڭ ئومۇمىي مىقدار كۆرسەتكۈچى بولۇپ، بىر دۆلەت ئىقتىسادىنىڭ ئېشىش سەۋىيەسى ئۇنىڭ پۇلىنىڭ قىممىتىگە بىۋاسىتە تەسىر كۆرسىتىدۇ. ئەگەر بىر دۆلەتنىڭ GDP سىنىڭ ئېشىش سۈرئىتى كۈچلۈك بولسا، ئۇنىڭ پۇلى ھەمىشە بازارنىڭ ياقتۇرۇشىغا ئېرىشىپ، پېرېۋوت نىسبىتى كۈچىيىدۇ.
2. پۇل پاخاللىشىش نىسبىتى:
پۇل پاخاللىشىش نىسبىتى بىر دۆلەتنىڭ مال باھا سەۋىيەسىنىڭ ئۆرلەش سۈرئىتىنى ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرىدۇ. پۇل پاخاللىقىنىڭ يۇقىرى بولۇشى پۇلنىڭ قىممىتىنى چۈشۈرۈپ، تاشقى پېرېۋوت بازىرىغا تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. شۇڭا، مەبلەغ سالغۇچىلار پۇل پاخاللىشىش نىسبىتى سانلىق مەلۇماتلىرىنى ئېلان قىلىشقا يېقىندىن دىققەت قىلىشى كېرەك.
3. ئۆسۈم نىسبىتى قارارى:
مەركىزىي بانكىنىڭ ئۆسۈم نىسبىتى قارارى ئادەتتە تاشقى پېرېۋوت بازىرىغا زور تەسىر كۆرسىتىدۇ. ئەگەر بىر دۆلەتنىڭ مەركىزىي بانكىسى ئۆسۈم نىسبىتىنى ئۆستۈرۈشنى قارار قىلسا، بۇ تېخىمۇ كۆپ چەت ئەل مەبلىغىنى بۇ دۆلەتكە ئېقىپ كىرىشكە جەلپ قىلىپ، بۇ دۆلەتنىڭ پۇلغا بولغان ئېھتىياجىنى ئاشۇرۇپ، بۇ پۇلنىڭ قىممىتىنى ئۆستۈرۈشكە تۈرتكە بولۇشى مۇمكىن.
4. ئىشقا ئورۇنلىشىش سانلىق مەلۇماتى:
ئىشقا ئورۇنلىشىش سانلىق مەلۇماتى بىر دۆلەتنىڭ ئىشقا ئورۇنلىشىش بازىرىنىڭ ئەھۋالىنى ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرىدۇ. يۇقىرى ئىشقا ئورۇنلىشىش نىسبىتى ئادەتتە ئىقتىسادىي پائالىيەتنىڭ ئاشقانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ، بۇ دۆلەت پۇلىنىڭ يۈزلىنىشىگە پايدىلىق. شۇڭا، ئېلان قىلىنغان ئىشقا ئورۇنلىشىش سانلىق مەلۇماتى تاشقى پېرېۋوت بازىرىدا داۋالغۇش پەيدا قىلىدۇ.
5. سودا سانلىق مەلۇماتى:
سودا سانلىق مەلۇماتى ئېكسپورت ۋە ئىمپورت سانلىق مەلۇماتىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بىر دۆلەتنىڭ سودا ئوڭ پەرقى ياكى تەتۈر پەرقى ئۇنىڭ پۇلىغا تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. ئەگەر بىر دۆلەتنىڭ ئېكسپورتى كۆپەيسە، ئۇنىڭ پۇلى تىرەككە ئۇچراپ كۈچىيىشى مۇمكىن.
6. مالىيە سىياسىتى:
بىر دۆلەتنىڭ مالىيە سىياسىتى تاشقى پېرېۋوت بازىرىغىمۇ زور تەسىر كۆرسىتىدۇ. مەسىلەن، مالىيەنى قوزغىتىش سىياسىتى ئىقتىسادىي پائالىيەت سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈپ، دۆلەتنىڭ پۇلغا بولغان ئېھتىياجىنى ئاشۇرۇپ، شۇ ئارقىلىق پېرېۋوت نىسبىتىنىڭ ئۆرلىشىگە تۈرتكە بولۇشى مۇمكىن.
7. ئىستېمالچىلارنىڭ ئىشەنچ كۆرسەتكۈچى:
ئىستېمالچىلارنىڭ ئىشەنچ كۆرسەتكۈچى ئىستېمالچىلارنىڭ ئىقتىسادنىڭ ئىستىقبالىغا بولغان كۆزلىمىسىنى ئەكس ئەتتۈرۈپ بەردى. ئىستېمالچىلارنىڭ ئىشەنچى ئاشقاندا، ئۇلار دائىم ئىستېمال قىلىشنى تېخىمۇ خالايدۇ، بۇ ئىقتىسادنىڭ ئېشىشى ۋە پۇلنىڭ كۈچىيىشىگە پايدىلىق.
8. پاي چېكى بازىرىنىڭ ئىپادىسى:
پاي چېكى بازىرىنىڭ يۈزلىنىشىمۇ تاشقى پېرېۋوت بازىرىغا تەسىر كۆرسىتىدۇ. پاي چېكى بازىرىنىڭ ئىپادىسى ياخشى بولغاندا، مەبلەغ سالغۇچىلار مەبلەغنى تاشقى پېرېۋوت بازىرىدىن پاي بازىرىغا يۆتكەپ، پۇلغا بولغان ئېھتىياجنىڭ تۆۋەنلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
9. خام نېفىت باھاسى:
خام نېفىت باھاسىنىڭ بەزى دۆلەتلەرنىڭ پۇلىغا كۆرسىتىدىغان تەسىرى بىرقەدەر چوڭ، بولۇپمۇ خام نېفىت ئېكسپورت قىلىدىغان دۆلەتلەر. خام نېفىت باھاسى ئۆرلىگەندە، بۇ دۆلەتلەرنىڭ ئىقتىسادىي پائالىيەتلىرى ھەمىشە كۆپىيىدۇ، پۇلمۇ تىرەككە ئېرىشىشى مۇمكىن.
10. جۇغراپىيەلىك سىياسىي خەۋپ-خەتەر:
جۇغراپىيەلىك سىياسىي ۋەقە، مەسىلەن، ئۇرۇش، تېررورلۇق ھۇجۇمى ياكى سىياسىي داۋالغۇش پۇل بازىرىدا كۈچلۈك داۋالغۇش پەيدا قىلىشى مۇمكىن. مەبلەغ سالغۇچىلار بۇ ئىشلارغا يېقىندىن دىققەت قىلىشى، سودا تاكتىكىسىنى ۋاقتىدا تەڭشىشى كېرەك.
يۇقىرىدا كۆرسىتىلگەن سانلىق مەلۇماتلاردىن باشقا، يەنە باشقا ئامىللارمۇ تاشقى پېرېۋوت بازىرىغا تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. تاشقى پېرېۋوت سودىسى قىلغاندا، مەبلەغ سالغۇچىلار ھەر خىل ئالاقىدار سانلىق مەلۇمات ۋە ۋەقەلەرنى ئومۇميۈزلۈك ئىگىلەپ ھەمدە يېقىندىن دىققەت قىلىپ، توغرا بولغان سودا تەدبىرىنى تۈزۈشى كېرەك.
مەزكۇر ماقالە ئىلكان تورى تەرىپىدىن تەرجىمە قىلىنغان، قالايمىقان كۆچۈرۈش ۋە ئۆزگەرتىپ تارقىتىش بىردەك چەكلىنىدۇ، ئەگەر يۇقىرقىدەك ئەھۋاللار بايقالسا قانۇنىي جاۋابكارلىقى سۈرۈشتە قىلىنىدۇ.
